Βέλθανδρος και Χρυσάντζα

Ανώνυμο έμμετρο μυθιστόρημα, πιθανότατα του 13ου αι. Σε αυτό, o άγνωστος ποιητής εξιστορεί έμμετρα τις ερωτικές περιπέτειες του Βέλθανδρου, γενναίου γιου του βασιλιά της Ρομανίας, και της ωραίας Χρυσάντζας. Οι περιπέτειές τους τελειώνουν με γάμο, που τον ευλογεί o ίδιος ο πατριάρχης. Το έργο αποτελείται από 1.348 ανομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους και έγινε γνωστό από το μοναδικό χειρόγραφο του ελληνικού κώδικα 2.909 που βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού. Πρόκειται για ένα από τα σπουδαιότερα ελληνικά μεσαιωνικά ερωτικά μυθιστορήματα. Η γλώσσα του είναι ιδιόρρυθμη, γιατί συνυπάρχουν σε αυτή λαϊκά στοιχεία και λόγιοι τύποι. Στο έργο υπάρχουν επίσης αρκετά ρεαλιστικά στοιχεία, τα οποία είχαν προκαλέσει την –άδικη πάντως– δυσφορία του Αδαμάντιου Κοραή. Η καθαρότερη μορφή του κειμένου περιέχεται στη Bibliotheque Grecque Vulgaire, του Λεγκράν (Παρίσι 1880, τόμ. Α’), από την οποία ανατυπώθηκε σε μεταγενέστερες εκδόσεις.